Aksaray Üniversitesi (ASÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Araştırma Görevlisi Iraz Aslı Yaman, Niğde’nin Kemerhisar İlçesi’ndeki Tyana Antik Kenti’nin erken dönem tabakalarını “Karbon-14” yöntemiyle tarihlendirmek için bir proje hazırladı. Hazırlanan proje, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) “1002 Hızlı Destek Programı” kapsamında destek aldı.
Çalışma, 2021 yılında, ASÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Doğanay’ın başkanlığındaki Tyana Antik Kenti kazılarında tespit edilen “T10/45” alanından alınacak örnekler üzerinde yapılacak. Bu kapsamda, alanın erken dönem tabakalarında bulunan hayvan kemikleri Karbon-14 yöntemiyle tarihlendirilecek. Böylece antik kentin tarih öncesi dönemleri anlaşılabilecek ve yerleşimin başlangıç tarihi belirlenebilecek. Arkeometrik analizlerin geçmişe ait kalıntıların doğru biçimde yorumlanması ve sıralanması açısından temel bir gereklilik olduğunu söyleyen Araştırma Görevlisi Iraz Aslı Yaman, bu tür analizlerin kronolojiyi, kültürel evrimi, tarihsel bağlamı ve değişimleri anlamaya, izlemeye ve yeni stratejiler geliştirmeye imkân tanıdığını belirtti. Tyana Antik Kenti’nde, Karbon-14 yöntemiyle bir tarihlendirme çalışmasının şu an kadar gerçekleştirilmediğini ifade eden Yaman, bunun nedenini şu şekilde anlattı: “Alanda yapılan kazı çalışmalarında, buluntular arasındaki ilişkilerin anlaşılmasına yardımcı olan yazılı belgeler bulunmuştu. Bu nedenle bölgede Karbon-14 yöntemiyle tarihlendirme yapma çalışmalarına ihtiyaç duyulmamıştı. Öte yandan -deneysel olarak test edilebilir somut delil olmamasına rağmen- Tyana’nın en erken evrelerinin Hitit Dönemi’ne denk geldiği belirtiliyordu. Bilimsel ve sistemli kazı yöntemleriyle ortaya çıkartılan T10/45 kazı alanı, var olan hipotezin doğruluğunu test etmeye imkân veren veriler sunmuştur. Karbon-14 tarihlendirmesi için yapacağımız çalışmada, kazı alanı kesitinden hayvan kemiği örnekleri seçilecek. Örnekler, farklı yükseklik değerlerine tekabül eden ve dönemsel olarak ayırt edilebilen arkeolojik eserlerin bulunduğu tabakalardan alınacak” dedi. Yaman, analiz çalışmalarının ardından elde edilen bulguların bir araya getirilerek teorik bir çerçeve oluşturulacağını, buluntuların yeni bir bakış açısıyla yorumlanmasına olanak sağlanacağını ve arkeoloji literatürüne, Tyana Antik Kenti’ne ait yeni bir kültürel tabakanın kazandırılacağını kaydetti.
ASÜ Rektörü Prof. Dr. Alpay Arıbaş, Araştırma Görevlisi Iraz Aslı Yaman’ı çalışması ve TÜBİTAK desteği münasebetiyle tebrik etti ve çalışmalarında başarılar diledi.