*Çocuklarını 4 kere övmeden, bir kere eleştirmeyin
Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Genç Psikiyatrı Uzm. Dr. Halil Kara, anne ve babaları çocuklar da disiplin eğitimi ve ruh sağlığı konusunda uyarılarda bulundu.
Anne ve babaların çocuklarını mutlaka bir psikiyatra muayene ettirmelerini öneren Uzm. Dr. Kara; ? Dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, otizm hastalığı, endişe-kaygı bozukluğu, öğrenme güçlüğü, zihinsel yetersizliği olan bir çocuğun ana babası olabilirsiniz? dedi.
Çocuk ve Genç Psikiyatrı Uzm. Dr. Halil Kara; ?Çocukları ile sağlıklı bir iletişim kuramayan, empatik yaklaşamayan, sevgisini gösteremeyen, disiplin kuramayan bir ana babanın, sadece uyum ve davranış sorunları ile baş etmek için önerilen birkaç uygulama ile ya da yalnızca ilaç tedavisi ile başarıya ulaşması mümkün değildir? dedi.
Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Genç Psikiyatrı Uzm. Dr. Halil Kara, gelecek nesillerimizi yetiştirirken dikkat etmemiz gereken hususlar ve çocuğa verilecek disiplin konusunda şu açıklamalarda bulundu.
Çocuk ve Genç Psikiyatrı Uzm. Dr. Halil Kara; ?Herhangi bir basit aletin bile kullanma kılavuzu varken, çocuklarımızı yetiştirirken herhangi bir şey okumamak, fikir danışmamak çok doğru bir yaklaşım olmasa gerek. Eğer sadece anne-babalarımızdan görerek çocuk yetiştiriyor olsak, hepimiz anne babamıza benzesek dünya daha iyi bir yer olabilir miydi? Bizim anne baba olarak çocuklarımızın davranışları karşısında olgun ve sabırlı tavırlarımız onları, sabırsız ve çabuk parlayan anne babaların çocuklarına göre daha olgun insanlar yapacaktır. Elbette boş bir sayfaya yazdığımızı okuyacağız, çocuklarımıza toplum olarak ne verirsek karşılığını göreceğiz. Bir ebeveyn olarak çocuğunuza kabul edilebilir veya edilemez davranışları öğretmek sizin göreviniz. Çocuğunuzun doğru şekilde davranmasını sağlamak düşündüğünüz kadar zor değil.
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, otizm hastalığı, endişe-kaygı bozukluğu, öğrenme Güçlüğü, zihinsel yetersizliği olan bir çocuğun ana babası olabilirsiniz! Sizinde her şeyden önce ana baba olmanın ve çocuk yetiştirmenin temel ilkelerine uymanız gerekecektir. Bu hastalıklar ?yanlış yetiştirdiğiniz? için değil adı üstünde hastalık olduğu için var ve birçoğunun tedavisi mümkün. Ancak bu tedavide sacın bir ayağı siz anne babaların nasıl davranacağını iyi bilmesidir.
Sağlıklı iletişim kuramayan, empatik yaklaşamayan, sevgisini gösteremeyen, disiplin kuramayan bir ana babanın, sadece uyum ve davranış sorunları ile baş etmek için önerilen birkaç uygulama ile ya da yalnızca ilaç tedavisi ile başarıya ulaşması mümkün değildir.
Özellikle küçük çocukların öğrenmesi zaman alır. Çocuğunuzun davranışlarında değişiklik görebilmek için haftalarca bu konuda çaba sarf etmeniz gerekebilir. Çabalarınızın sonucunda herhangi bir sonuç görmediğinizde sakin kalmaya çalışın. Tutarlılığınızı bozmayın. ?onu denedik olmadı bunu denedik olmadı? diyerek çocuğunuzu bir deney faresi gibi kullanmayın. Planlayın, düşünün, gerekirse yardım alın, sorunu hemen çözmek zorunda değilsiniz sonra harekete geçin ve konuşun. Sizden bunu gören çocuklar sorunlarını çözmek için doğru hamleleri sizi izleyerek öğreneceklerdir.
Bir çok ebeveyn disiplin ve cezanın aynı şeyler olduğunu düşünürler. Aslında tam olarak farklıdırlar. Disiplin iyi bir iletişim ,ödül, çocuğunuzun davranışlarını kontrol etmesi için temellendirilmiş öğretim sistemidir? dedi.
CEZA VE ŞİDDETLE DİSİPLİN SAĞLANAMAZ
Çocuk ve Genç Psikiyatrı Uzm. Dr. Halil Kara şöyle devam etti;
?Ceza ise negatiftir ,bir şeyi yapıp veya yapmamanın negatif,hoş olmayan sonucudur.Ceza disiplinin sadece küçük bir bölümü olabilir.
Etkili bir disiplin sadece çocuğun kötü davranışlarında değil her zaman olmalıdır. Çocuklar cesaretlendirildikleri ve ödüllendirildikleri zaman, utandırıldıkları ve cezalandırıldıkları zamana göre daha fazla davranışlarını değiştirmeye eğilimlidirler. Sloganımız 4 kere övmeden 1 kere eleştirmeyin olmalıdır. Çocuklar kendileri hakkında iyi hissettiklerinde ve aileleri ile iyi bir iletişim içerisinde olduklarında dinleme ve öğrenmeye daha yatkındırlar.
Çocuğunuzu doğduğu andan itibaren güzel davranışlarında cesaretlendirin. Çocuğunuzun doğumu ile disiplin başlar. Bebek temel gereksinimlerinin karşılanması için başkasına bağımlıdır, ister istemez ona güvenmek zorundadır. Eğer gereksinimleri sürekli karşılanır, kesintiye uğramazsa bebek çevresine ve yakınındaki insanlara güven duymaya başlar. Gereksinimleri sürekli karşılanmazsa bebek dünyayı tehlikeli ve güvensiz bir yer olarak algılar.Çocuğunuz emeklemeye başladığında(6-9 ay),yürümeyi öğrendiğinde(9-16 ay) güvenlik en önemli disiplindir.Bu dönemde yapacağınız en iyi şey sınırlar dahilinde çocuğunuzun çevreyi araştırması için ona bağımsızlık vermek ve bu konuda onu cesaretlendirmektir. Ağır kaplar,bulaşık deterjanı gibi zehirli maddeleri içeren dolaplar çocukların ulaşamayacağı yerde olmalı,diğer dolaplar açık kalabilir. Güvenlik sağlandığı takdirde çocuğunuzun araştırmaya ve pratik yapmaya ihtiyacı var.
Disiplin konuları çocuğunuz 18 aylıkken daha karışık hale gelir. Çocuğunuz 1-3 yaşları arasında ise çevreyi keşfetmeye, kendisi için bir şeyler yapmaya başlar. Bu evrede kendini kontrol etmeyi öğrenir ve özgüveni gelişir. Bu dönemde ebeveynler kabul edilebilir davranışların neler olması konusunda sınırlarını net olarak belli etmeli ve açık olmalıdırlar. Özerklik duygusu birbirine zıt istek ve eğilimler arasında bir seçim yapabilme gücüdür. Etrafını keşfedebilirse yanlışlık yaptığında güvenini yitirmez, tekrar dener. Bu özellik ona gelecekte seçim, kontrol ve bağımsızlık gerektiren olayların üstesinden gelmede özgüven kazanımı sağlar. Eğer ebeveynler aşırı koruyucu veya katı disipliner yaklaşırsa çocuk davranışlarından utanç duyar, yapabileceklerinden ve becerilerinden kuşkulanır.
Okul öncesi dönemde, yani 3-6 yaş arasında çocuk motor işlevlerini ve dil yeteneğini kullanarak çevresi ile erişkin benzeri iletim kurar. Bir taraftan atılgan davranışlarını kontrol etmeyi öğrenirken, diğer taraftan macera ve oyun arzularını korur. Eğer ebeveyn çocuğunu cesaretlendirir, ancak disiplini de elden bırakmazsa, bir oyunda veya sembol kullanımlarında çocuk yanlış/doğru kavramlarını suçluluk veya utanma duygusu olmaksızın öğrenir. Eğer böyle davranılmazsa çocukta suçluluk duygusu pekişir, bağımsız bir davranış göstermekten korkar hale gelir.
Okul çağında, yani 6-12 yaş arasında okullaşma çok önemlidir, temel sosyal ve akademik becerileri kazanır. Çocuklar aile dışındakilerle kendini kıyaslamaya başlar. Arkadaşları en önemli sosyal anahtardır. Çocuk öğrenmeden, üretici olmaktan, başarılı görünmekten memnun olursa, yarışma duygusu geliştirir. Aksi halde aşağılık duyusu gelişmeye başlar. Başarıyı tadacağı alanları bu dönemde hazırlamak zorundayız.
DİSİPLİN İÇİN İPUÇLARI
Tabiki çoğu zaman sorunlardan uzak duramazsınız veya her zaman tutarlı olamazsınız. Yakın bir zamanda veya sonrasında sizi test edecektir. Bu onun sizin güvenilir olup olmadığınızı anlamanın bir yolu. Böyle zamanlarda verdiğiniz tepkiler size sadece anlık değil gelecekte de nasıl davranması gerektiğini çocuğunuza öğretecektir
ŞİDDET NEDEN İYİ BİR ÇÖZÜM DEĞİL?
Bir çok kişi çocuğa şiddet uygulamasına rağmen, bunun birçok yan etkileri olduğunu biliyoruz.
Eğer disiplin konusunda daha fazla probleminiz varsa veya daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa bir çocuk psikiyatristine başvurun.