COVID 19 Salgını Sırasında  Ruhsal Açıdan İyi Kalmak İçin Neler Yapabilir?

          2019 sonunda başlayan korona virüsü  (COVİD-19) salgını, alışık olmadığımız bir durum yarattı. Ülkemizde 21 Mart 2020`den itibaren ilk vakalar tespit edildi ve çeşitli tedbirler alınmaya başlandı.  

         Hepimizi etkileyen zor bir dönemden geçiyoruz. Hem kendimizin hem de yakınlarımızın hastalanması endişesini yaşarken, günlük kaygılarımızla da baş etmek zorunda kalmaktayız.

Peki bu durumda ruh sağlığımızı korumak için neler yapmalıyız? Öncelikle kaç yaşında olursanız olun genel önerilerimiz; salgın konusunda bilgi almak için konunun uzmanlarına kulak verip uzman olmayan kişiler tarafından yapılan önerilere itibar etmemek. Evde kalmanın zorunlu olduğu hallerde, kişiler gündelik hayatla ilişkili ve ruhsal pek çok sorun yaşayabilirler. Ruh sağlığımızı korumak için, öncelikle temel ve zorunlu ihtiyaçlarımızın karşılanması gereklidir, ardından güvenlik ve yardıma ulaşabilme imkanları gelir. Bu nedenle öncelikle bu konuda önerilerde bulunacağız: 

• Ülkece alınan tedbirlere  mutlaka uyun.  Size yardımcı olabilecek yakınlarınızı telefonla arayın; alışveriş, para çekme, fatura yatırma, yemek hazırlama, ilaç temini konularında yardım isteyin.  Acil durumlar için aile hekimi, bina yöneticisi, yakın bir komşu ve mahalle muhtarınızın telefonunu elinizin altında hazır bulundurun.   Yakınınızdaki market, kasap, eczane telefonlarını öğrenin, telefonla sipariş verin.  Size yardım edebilecek durumda olan komşu, arkadaş ve akrabalarınızdan yardım istemeye çekinmeyin. Unutmayın, olağanüstü bir durum içinde yaşıyoruz, çekingen olmayın,  fiziksel olarak yardım edemeseler de sizi dinleyebilir ve sorunlara çözüm önerebilirler.  Yakınınız yoksa veya sizden uzakta yaşıyorsa/ hastalanmış ise/ riskli grupta ise, öncelikle devletten yardım isteyin. 112, 155 ve 156 telefon numaralarını arayıp, sorunuzu sorun ve ihtiyaçlarınız için yardım isteyin, hangi kurumlardan ve telefon numaralarından yardım isteyeceğinizi öğrenin. Belirli zamanlarda televizyonunuzu açın, halka yönelik kamu spotlarını ve bilgilendirici kısa videoları izleyin. Haberleri sık sık takip etmek kaygı ve endişeye sebep olabilir, günde bir kez takip etmek en doğrusu olacaktır. 

• Zorunlu ihtiyaçlarınız karşılandıktan sonra evde kaldığınız sürece kendiniz için yapabileceğiniz şeyler;  beslenmenize dikkat edin, mutlaka sofra kurun ve sağlıklı yiyecekler tüketin.  Bol sıvı almayı unutmayın, her zamanki diyetinize uyun, tansiyon ve şeker kontrolünü ihmal etmeyin.  Evin içinde yürüyüş ve egzersiz yapın, tek seferde değil günün belli saatlerinde birkaç kez 5-10 dakikalık yürüyüş/ hareket yapmaya gayret edin.  Uykunuzu ihmal etmeyin, gece uyuyamıyorsanız, gündüz öğle saatlerinden önce kısa şekerlemeler yapabilirsiniz, böylece dinlenmiş hissedersiniz ve gece yine uyuyabilirsiniz.  Gündelik işleri aksatmadan sürdürmek zihni oyalar ve ruh sağlığını korumaya yardım eder.  Sevdiğiniz işlere zaman ayırın. Elişi yapma,  hobilere yönelme, müzik dinleme, kitap okuma ve benzeri günlük aktivitelerinizi planlayın; belli bir düzene uymak işleri kontrol ettiğinizi hissettirir, böylece kendinizi daha emniyette hissedersiniz.  Sevdiğiniz kişileri telefonla arayın ve sık sık konuşun, yalnızlık duygunuz azalır. Telefon veya internetle görüntülü de iletişim kurmanız mümkün. 

• Ailenizdeki yaşlı bireylerin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için bir plan yapın, yakınınızı arayın.  Yaşlı bireyler yakınlarını yormak istemedikleri için sıklıkla yardım istemezler, bu nedenle yakınınızın istemesini beklemeden aklınıza gelen tüm ihtiyaçlarını sorun (para çekme, fatura yatırma, alışveriş, ilaç temini vb.).  Temaslarınızı kısa süreli tutmalısınız. Onlara yardım etmekten mutlu olduğunuzu dile getirebilirsiniz. Telefonla arayarak kısa da olsa sohbet edin. Bu sohbetlerde mevcut durumla ilgili  olumlu gelişmeleri de mutlaka iletin. Yakınınıza bilgi ve uyarıları söylerken olumlu ifadeler kullanın. Örneğin: “ellerini yıkamazsan hasta olursun, hastaneye yatırırız” yerine “ellerini biraz uzun yıkaman bu hastalıktan korunman için çok önemli, yakında her şey daha iyi olacak” gibi. Yakınınızda sağlığıyla ilgili sizi endişelendiren gelişmeler varsa (uykusuzluk, kilo kaybı, sık ağlama, kronik hastalığının seyrinde kötüleşme vb.) doktorunu aramasını sağlayabilirsiniz. Yapılacak işleri önceden organize edin, böylece enerjinizi dikkatli kullanır ve tükenmemiş olursunuz. Kendi ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmeyin, dinlenmek için vakit ayırın. Acil durumlarda devletin bildirdiği sağlık, itfaiye, polis ve benzeri diğer hatları arayıp yardım isteyin.

        Ruh sağlığı konusunda destek alınabilecek başvuru numaraları:

        Sağlıklı Hayat Merkezi    0382 5820596 

         UNUTMAYIN! Bu salgını tek tek değil hep birlikte yeneceğiz. Kurallara uyarak başka insanlara yardım etmek ruh sağlığımıza iyi gelecektir.

        Aksaray İl Sağlık Müdürlüğü 

        Ruh Sağlığı Birimi